Hành trình bắt đầu từ một loài sinh vật nhỏ bé tưởng chừng... đáng sợ

Ngay từ đầu, khi lựa chọn đề tài nghiên cứu cho chương trình Tiến sĩ ngành Bảo vệ thực vật, tôi đã bị thu hút bởi nhóm sinh vật có ích ít người để ý đến: đó là loài nhện bắt mồi. Trong tự nhiên, chúng là thiên địch quan trọng của nhiều loại côn trùng gây hại – nhưng lại ít được ứng dụng chính thống trong các mô hình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) ở Việt Nam.

Và thế là tôi bắt đầu hành trình nghiên cứu: tìm hiểu, phân loại đặc điểm sinh vật học, sinh thái học, nhân  nuôi nhện, đánh giá hiệu quả kiểm soát dịch hại, thiết kế môi trường sinh thái phù hợp để bảo tồn và phát triển quần thể nhện bắt mồi tự nhiên trên đồng ruộng.


NCS. Dương Thị Ngà 

Là phụ nữ – học Tiến sĩ về “nhện” có khó không?

Khó – nếu bạn không đủ lòng dũng cảm và kiên trì. Nhưng không vì bạn là phụ nữ.

Tôi đã quen với việc ra đồng từ sáng sớm, cầm kính lúp soi nổi cầm tay bắt từng con nhện bắt bồi, ghi chép hàng trăm mẫu. Tôi từng “chịu trận” trước những ánh nhìn kỳ lạ của người khác khi nói rằng mình... đang nuôi nhện bắt mồi để khống chế một số loài nhện hại trên đồng ruộng! Nhưng tôi cũng từng thấy ánh mắt của người nông dân sáng lên khi biết rằng: chỉ cần giữ lại bụi cỏ ven ruộng, hạn chế sự dụng thuốc Bảo vệ thực vật họ có thể bảo vệ được mùa màng nhờ thiên địch.

Là phụ nữ trong ngành, tôi không ngại vất vả. Tôi chỉ sợ không đi đến tận cùng của kiến thức mình đang theo đuổi.

Môi trường học tập – nơi tôi được khích lệ làm khoa học một cách đúng nghĩa

Tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, tôi được hỗ trợ rất tốt về chuyên môn lẫn điều kiện nghiên cứu. Phòng thí nghiệm đầy đủ thiết bị, khu nuôi thiên địch thực nghiệm, và sự đồng hành sát sao của giảng viên hướng dẫn – đặc biệt là các giảng viên nữ – đã giúp tôi tự tin hơn rất nhiều trên con đường học thuật.

Tôi cũng được tham gia các hội thảo chuyên ngành về sinh thái học ứng dụng, được viết và đăng bài báo đầu tiên trên tạp chí – điều mà tôi từng nghĩ rất “xa xỉ” với một phụ nữ làm khoa học.

Điều tôi nhận được không chỉ là một tấm bằng

Ba năm nghiên cứu không chỉ giúp tôi hiểu rõ hơn về loài nhện bắt mồi và vai trò của chúng trong hệ sinh thái nông nghiệp, mà còn giúp tôi trưởng thành về tư duy, biết cách đặt câu hỏi khoa học, phản biện và bảo vệ ý tưởng của mình một cách có căn cứ.

Tôi đã thay đổi: từ một cô gái hơi rụt rè khi mới bước vào lab, đến một người phụ nữ tự tin trình bày kết quả nghiên cứu trước hội đồng khoa học.

Gửi bạn – cô gái đang do dự

Nếu bạn yêu cây trồng, yêu sinh vật bé nhỏ, yêu nông nghiệp bền vững – thì đừng ngại chọn con đường học Tiến sĩ, dù bạn là phụ nữ. Khoa học không đòi hỏi bạn phải mạnh mẽ hơn ai, mà chỉ cần bạn đủ đam mê và kiên trì. Và biết đâu, bạn cũng sẽ tìm được "loài nhện" của riêng mình – một đề tài nhỏ nhưng có thể tạo ra những thay đổi lớn.