Tình hình chung                                           

Năm 2022 thị trường xuất khẩu mật ong Việt Nam gặp nhiều khó khăn do Bộ thương mại Hoa Kỳ (United States Department of Commerce - DOC) áp mức thuế chống bán phá giá (CBPG) mật ong nhập khẩu từ Việt Nam cao (58,74% - 61,27%), gấp khoảng 10 lần so với mức thuế áp cho mật ong nhập khẩu từ Ấn Độ.

Theo ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (United States International Trade Commission – USITC/ITC), trong quý I năm nay Mỹ đã nhập khẩu 31.980 tấn mật ong với giá trị 116,3 triệu USD, giảm 32% về lượng và giảm 3% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lượng mật ong xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ đã giảm tới gần 90% so với mức 10.532 tấn của cùng kỳ năm ngoái, xuống chỉ còn 1.145 tấn. Đây cũng là khối lượng thấp nhất mà ngành mật ong Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ trong hơn 10 năm trở lại đây. Đáng chú ý là toàn bộ số mật ong của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ đều đến từ tháng 1 và không có lô hàng nào được ghi nhận trong tháng 2 và tháng 3.

Tuy nhiên, theo ông Đinh Quyết Tâm - Chủ tịch Hội nuôi ong Việt Nam, tại cuộc họp về xây dựng chuỗi giá trị ngành chăn nuôi do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức chiều ngày 27/10, cho biết, đến tháng 9 năm 2022, ngành ong Việt Nam xuất khẩu ước đạt gần 24 nghìn tấn mật ong, trị giá khoảng 41 triệu USD. Đáng chú ý, mặc dù DOC áp thuế chống bán phá giá mật ong Việt Nam cao nhưng kim ngạch xuất khẩu mật ong của Việt Nam sang thị trường này đạt 11 nghìn tấn, chiếm 44,5% thị phần xuất khẩu mật ong của Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2022. Xuất khẩu sang thị trường EU đạt 6.600 tấn chiếm 27-28%; xuất khẩu sang thị trường Anh đạt 2.129 tấn chiếm 9%; xuất khẩu sang các thị trường Đài Loan, Thái Lan, Indonesia, Nhật Bản chiếm 19%.

Trước những biến động lớn của thị trường xuất khẩu mật ong hiện nay, áp dụng kỹ thuật nuôi ong khai thác mật ong ở thùng kế theo hướng VietGAHP để nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm mật ong, đẩy mạnh tiêu thụ nội địa và mở rộng thi trường xuất khẩu mật ong là hướng đi mới cho đầu ra của mật ong Việt Nam.

Năm 2022, là năm thứ 3, cũng là năm cuối thực hiện dự án “Xây dựng mô hình nuôi ong ngoại khai thác mật trên thùng kế theo hướng VietGAHP” do Trung tâm Nghiên cứu ong và nuôi ong Nhiệt đới làm chủ trì. Địa điểm thực hiện dự án tại 2 tỉnh Nghệ An và Lâm Đồng. Đến thời điểm hiện tại 2 mô hình tại 2 tỉnh đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của đàn ong.

Kết quả xây dựng mô hình

Trong năm 2022, đơn vị chủ trì đã phối hợp với các đơn vị tại 2 tỉnh Nghệ An và Lâm Đồng xây dựng 02 mô hình/02 điểm trình diễn, quy mô 200 đàn ong ngoại A. mellifera thùng kế.

Tính đến thời điểm hiện tại năng suất các sản phẩm đàn ong tại các mô hình ở các tỉnh như sau:

- Mô hình tại tỉnh Nghệ An:

Cơ sở nuôi ong Hoàng Văn Tôn, địa chỉ: xóm 6, xã Nghĩa Bình, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An, đến thời điểm hiện tại Cơ sở nuôi ong xây dựng mô hình đã thu được mật keo (mật lá), mật bông trắng (mật hoa) ở tầng kế; phấn hoa; nhân thêm đàn ong mới. Năng suất mật trung bình của đàn ong (25 kg/đàn), đạt 65,79% so với chỉ tiêu đăng ký. Năng suất các chỉ tiêu: phấn hoa (0,36 kg/đàn); hệ số nhân đàn (1.3); đàn ong gốc (100 đàn); số cầu/đàn (9 cầu/đàn) đạt 100% so với chỉ tiêu đăng ký. Cơ sở nuôi ong Hoàng Văn Tôn đã được tư vấn trước đánh giá VietGAHP và Công ty Cổ phần Chứng nhận và Giám định VinaCert cấp giấy chứng nhận VietGAHP số 16577./QĐ-VICB ngày 25 tháng 8 năm 2022 cho: Quy trình Chăn nuôi của Cơ sở nuôi ong Hoàng Văn Tôn. Hiện tại trại ong của mô hình đã chuyển trại ong vào tỉnh Gia Lai để thu mật cao su lá già, mật hoa cà phê.

- Mô hình tại tỉnh Lâm Đồng: Cơ sở nuôi ong Lê Thị Minh Hương xây dựng mô hình tại xã Lộc Đức, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Đến thời điểm hiện tại, mô hình đã thu được các loại sản phẩm từ đàn ong thùng kế gồm: mật ong keo tai tượng (mật lá), mật bông trắng (mật hoa); phấn hoa và nhân thêm đàn ong mới. Năng suất mật trung bình của đàn ong (24 kg/đàn) đạt 63,16 %. Năng suất các chỉ tiêu: phấn hoa (0,39 kg/đàn); hệ số nhân đàn (1.3); số cầu/đàn (9 cầu/đàn); đàn ong gốc (100 đàn) đạt 100% so với kế hoạch. Cơ sở nuôi ong xây dựng mô hình tại xã Lộc Đức, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng đang đặt ong tại địa bàn xã để chuẩn bị thu mật cà phê.

Một số hình ảnh về hoạt đông của dự án 
Buổi thuyết trình – Lớp tập huấn kỹ thuật ngoài mô hình

TS. Trần Văn Toàn - phó Giám đốc Tâm Nghiên cứu ong và Nuôi ong Nhiệt đới tâp huấn kỹ thuật ngoài mô hình tại tỉnh Nghệ An

Thực hành phối trộn và cho đàn ong ăn thức ăn thay thế phấn hoa- lớp tâp huấn kỹ thuật ngoài mô hình tại tỉnh Nghệ An

 Hội thảo tham quan mô hình tại tỉnh Nghệ An

 Phó chủ tịch UBND xã Nghĩa Bình, đại diện chính quyền địa phương thăm trại ong và kiểm tra các cầu mật ở tầng kế lửng

 

 PGS.TS. Phạm Hồng Thái – Giám đốc Trung Tâm Nghiên cứu ong và Nuôi ong Nhiệt đới tặng  ong chúa giống cho cơ sở xây dựng mô hình tại tỉnh Nghệ An

 

KS. Cao Hải Nam

Trung tâm Nghiên cứu ong và nuôi ong Nhiệt đới

Học viện Nông nghiệp Việt Nam