Nông nghiệp hữu cơ đang trở thành xu hướng toàn cầu nhờ những lợi thế vượt trội so với canh tác hóa học, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững, an toàn sinh thái và thân thiện sức khỏe con người. Thay vì phụ thuộc vào hóa chất hay giống biến đổi gen, phương thức này dựa trên các phương pháp tự nhiên thông qua luân canh cây trồng, sử dụng phân xanh, phân ủ, chế phẩm sinh học và quản lý dịch hại sinh học. Đến năm 2023, nông nghiệp hữu cơ đã hiện diện tại 188 quốc gia, với diện tích hơn 98,9 triệu ha – chiếm 2,1% tổng đất nông nghiệp toàn cầu và tăng thêm hơn 20 triệu ha chỉ trong một năm (IFOAM, FiBL). Liên minh châu Âu đặt mục tiêu tối thiểu 25% đất nông nghiệp hữu cơ vào năm 2030. Tại Việt Nam, Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ đến năm 2030, hướng tới 2,5–3% diện tích đất nông nghiệp dành cho sản xuất hữu cơ. Định hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam là xây dựng một nền nông nghiệp có giá trị gia tăng cao, bền vững, thân thiện với môi trường, gắn với nông nghiệp tuần hoàn, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. 

Trong bối cảnh đó, môn học Rèn nghề sản xuất nông nghiệp hữu cơ của Học viện Nông nghiệp Việt Nam mang đến cho sinh viên ngành Nông nghiệp công nghệ cao một hành trình trải nghiệm việc áp dụng kiến thức khoa học và truyền thống vào quy trình sản xuất cây trồng hữu cơ. Sinh viên được trực tiếp thực hành trên đồng ruộng các kỹ thuật xử lý đất bằng nấm đối kháng, bón phân chuồng hoai mục, xây dựng lịch thời vụ và gieo trồng cây trồng đa canh theo mùa vụ... Sinh viên cũng được tiếp cận phương pháp trồng và quản lý cây dẫn dụ, xua đuổi như cúc vạn thọ, hoa hướng dương, sả, cúc cánh bướm… để hấp dẫn thiên địch và giảm sâu bệnh.
 Sinh viên tham gia hoạt động trồng, chăm sóc cây trồng hữu cơ 

Hoạt động quan sát hệ sinh thái đồng ruộng giúp sinh viên hiểu sâu mối quan hệ giữa khí hậu, đất đai, cây trồng, cỏ dại, sâu bệnh và thiên địch đưa ra các giải pháp quản lý sinh thái cho đồng ruộng hữu cơ. Bên cạnh đó, sinh viên học cách chế tạo và sử dụng các biện pháp phổ biến trong phòng trừ dịch hại hữu cơ như: chế phẩm gừng tỏi ớt, bẫy bả và và một số loại thuốc trừ sâu thảo mộc để bảo vệ cây trồng.
Sinh viên tham gia hoạt động đánh giá hệ sinh thái đồng ruộng và sử dụng bẫy côn trùng 

Cuối cùng, việc ghi chép nhật ký sản xuất, thu hái và sơ chế sản phẩm hữu cơ giúp sinh viên hoàn thiện quy trình sản xuất hữu cơ khép kín. Điều quan trọng là tất cả các hoạt động đó được chính các nhóm sinh viên trực tiếp lên kế hoạch, xây dựng quy trình và thực hiện dưới sự tư vấn và góp ý của giáo viên hướng dẫn tạo nên sự hấp dẫn của các hoạt động và tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng, sáng tạo.
Sinh viên tham gia hoạt động đánh giá và theo dõi sinh trưởng cây trồng 

Môn học không chỉ trang bị kỹ năng thực hành nghề nghiệp, mà còn khơi dậy tư duy và truyền cảm hứng để thế hệ trẻ chung tay xây dựng một nền nông nghiệp xanh, bền vững và giá trị cao cho tương lai.

 

TS. Nguyễn Thị Ái Nghĩa - Khoa Nông học