Ngày 26 tháng 9 năm 2025, Nhóm Nghiên cứu mạnh Công nghệ canh tác cây trồng bền vững đã tổ chức buổi seminar khoa học với 2 nội dung liên quan đến các giải pháp tiên tiến để giải quyết những thách thức cấp bách của sản xuất nông nghiệp, nhằm phát triển nông nghiệp bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế và môi trường.

Quản lý khí Methane bằng công nghệ IoT

Tiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Dinh đã mở đầu buổi seminar với bài trình bày mang tiêu đề “Quản lý và điều khiển khí methane phát thải từ sản xuất lúa bằng ứng dụng công nghệ IoT”. Khí methane (CH4) là một trong các loại khí nhà kính gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Trong sản xuất nông nghiệp của Việt Nam, canh tác lúa nước là nguồn phát thải CH4 lớn nhất, chiếm tới 49,4% tổng lượng khí thải của ngành.

Nghiên cứu này hướng đến việc xác định các giải pháp quản lý dinh dưỡng và nước tưới để tăng năng suất và giảm thiểu phát thải CH4. Thí nghiệm được tiến hành tại khu thí nghiệm lúa khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, với hai nhân tố chính: chế độ nước (ngập liên tục - CF và ngập ướt luân phiên - AWD) và năm công thức bón phân.

Kết quả cho thấy chế độ tưới ngập ướt luân phiên (AWD) làm tăng khả năng đẻ nhánh, quang hợp, khối lượng chất khô, tăng 20% năng suất lúa và giảm 70-78% nồng độ khí CH4 phát thải so với chế độ ngập liên tục. Đặc biệt, sự kết hợp giữa tưới ngập khô xen kẽ (AWD) với bón phân biochar nhả chậm đã cho năng suất lúa tốt nhất (6,1 tấn/ha) và phát thải CH4 thấp nhất (2,1-11,8 ppm), giúp giảm 65-68% nồng độ phát thải CH4 so với công thức bón 100% phân hữu cơ.

Theo các thầy cô tham dự, kết quả nghiên cứu của Tiến sĩ Dinh rất có ý nghĩa vì đã ứng dụng được công nghệ IoT để đo CH4 theo thời gian thực. Việc này giúp tiết kiệm chi phí, nhân lực và cung cấp kết quả đáng tin cậy.

Tận dụng phụ phẩm Nông nghiệp với dịch phân trùn quế

Tiếp nối chương trình, Tiến sĩ Thiều Thị Phong Thu đã trình bày nội dung “Ảnh hưởng của vật liệu ủ đến dịch phân trùn và ứng dụng trên cây dưa chuột”. Dịch phân trùn là sản phẩm từ quá trình nuôi trùn bằng các vật liệu hữu cơ như phụ phẩm nông nghiệp hay rác sinh hoạt. Tùy thuộc vào nguồn vật liệu ủ mà dịch phân trùn có thể được sử dụng làm phân bón hữu cơ hay chất bảo vệ thực vật tự nhiên.

Nghiên cứu nhằm xác định loại vật liệu ủ phù hợp để tạo ra dịch phân trùn có chất lượng tốt và thử nghiệm hiệu quả trên cây dưa chuột. Thí nghiệm bao gồm ba công thức ủ với các vật liệu khác nhau: phân bò kết hợp với rau muống, rác thải sinh hoạt hữu cơ, hoặc xuyến chi.

Kết quả cho thấy công thức sử dụng phân bò và rau muống (TL1) mang lại hiệu quả tốt nhất, tạo ra dịch phân trùn có chỉ số EC (độ dẫn điện) cao nhất (1958 µs/cm) và số lượng trùn trưởng thành nhiều nhất sau khi ủ (494 con).

Khi thử nghiệm trên cây dưa chuột, việc phun dịch phân trùn TL1 với nồng độ tăng dần đã giúp cải thiện đáng kể các chỉ số sinh trưởng như chiều cao, đường kính thân, diện tích lá, khối lượng khô và năng suất. Đáng chú ý, công thức phun dịch phân trùn nồng độ 20% đã cho kết quả về các chỉ tiêu sinh trưởng và năng suất tương đương với công thức đối chứng sử dụng 100% phân hóa học. Kết quả nghiên cứu này góp phần thúc đẩy việc chuyển đổi phụ phẩm nông nghiệp thành sản phẩm hữu ích cho sản xuất trồng trọt, giúp giảm rác thải hữu cơ và ô nhiễm môi trường.

Buổi seminar đã diễn ra thành công tốt đẹp với sự trao đổi sôi nổi giữa các thành viên. Các kết quả nghiên cứu được trình bày không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang tính ứng dụng cao, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp Việt Nam theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.

Một số hình ảnh trong buổi senimar
 Các thành viên nhóm NCM Công nghệ canh tác cây trồng bền vững thảo luận về bài trình bày của TS. Nguyễn Thị Dinh

 TS. Thiều Thị Phong Thu trình bày bài tham luận tại buổi seminar

NCM CN Canh tác cây tròng bền vững